AutoCAD’de Sık Karşılaşılan 20 Sorun ve Çözümleri

AutoCAD, tasarım ve dokümantasyon dünyasının vazgeçilmez bir aracı. Ancak bu güçlü program, en deneyimli kullanıcıları bile zaman zaman can sıkıcı sorunlarla karşı karşıya bırakabiliyor. Yavaşlayan bir imleçten açılmayan dosyalara, beklenmedik hatalardan yazdırma problemlerine kadar birçok zorluk, değerli zamanınızı çalabilir.  

Bu rehber, en sık karşılaşılan 20 AutoCAD sorununu ve pratik çözümlerini bir araya getiriyor. Amacımız, sadece geçici çözümler sunmak değil, aynı zamanda bu sorunların kök nedenlerini anlamanıza yardımcı olarak gelecekte benzer durumlarla karşılaşmanızı önlemek. Gelin, bu yaygın sorunları birlikte ele alalım ve AutoCAD’i daha verimli kullanmanın yollarını keşfedelim.  

1. Performans Sorunları ve Hızlandırma Yöntemleri

Performans sorunları, AutoCAD kullanıcılarının en sık şikayet ettiği konuların başında gelir. Programın yavaşlaması, komutların gecikmeli çalışması veya aniden donması, üretkenliği ciddi şekilde etkiler. Bu sorunların tek bir sebebi yoktur; genellikle donanım, yazılım ayarları ve çizim dosyasının genel durumu gibi birbiriyle bağlantılı birçok faktörden kaynaklanır.

Soru 1: AutoCAD Neden Yavaş Çalışıyor, Donuyor veya Takılıyor? Kapsamlı Teşhis ve Çözüm Rehberi

Belirtiler: Kullanıcılar genellikle genel bir yavaşlıktan, komutlar arasında belirgin bir gecikmeden, dosya açma ve kaydetme sürelerinin kabul edilemez derecede uzamasından veya programın düzensiz aralıklarla donup yanıt vermemesinden şikayet ederler. Bu durum, basit bir çizgiyi taşımaktan karmaşık bir 3B modeli döndürmeye kadar her işlemde ortaya çıkabilir.  

Sorunun Kaynağı Ne Olabilir? Performans sorunlarının temelinde yatan nedenler çok çeşitlidir ve genellikle birbiriyle bağlantılıdır:

• Donanım Yetersizliği: Kullandığınız bilgisayarın, mevcut AutoCAD sürümünün sistem gereksinimlerini karşılamaması en temel nedenlerden biridir. Özellikle işlemci (CPU) hızı, bellek (RAM) miktarı ve ekran kartı (GPU) kapasitesi kritik öneme sahiptir. AutoCAD’in yeni sürümleri (örneğin 2024 ve 2025), eski sürümlere göre daha yüksek donanım gerektirebilir. Bu da aynı donanımda eski sürümde sorun yaşamayan bir kullanıcının yeni sürümde yavaşlık hissetmesine neden olabilir.  
• Grafik Sistemi Sorunları: Güncel olmayan, uyumsuz veya Autodesk tarafından onaylanmamış ekran kartı sürücüleri, grafiksel işlemlerde takılmalara ve donmalara yol açar. Ayrıca, sistemde birden fazla ekran kartı varsa (entegre ve harici), AutoCAD’in düşük performanslı olanı kullanması da yaygın bir sorundur.  
• Çizim Dosyası Hijyeni: “Kirli” veya “şişmiş” olarak tabir edilen çizim dosyaları, performans düşüşlerinin en sinsi nedenlerindendir. Zamanla biriken kullanılmayan katmanlar, blok tanımları, metin stilleri, karmaşık DGN çizgi tipleri ve yinelenen nesneler, dosya boyutunu gereksiz yere artırır ve AutoCAD’in her işlemde daha fazla veriyi yönetmesini gerektirir.  
• Yazılım ve Sistem Ayarları: Arka planda çalışan antivirüs yazılımları gibi uygulamalar AutoCAD ile çakışabilir. Windows’un geçici dosyalar (%TEMP%) klasörünün dolması veya hatalı yapılandırılmış AutoCAD sistem değişkenleri de performansı olumsuz etkileyebilir.  
• Ağ Sorunları: Çizim dosyalarının yavaş veya kararsız bir ağ sürücüsü üzerinden açılması, özellikle büyük XREF’li dosyalarda ciddi gecikmelere neden olabilir.  

Performans sorunları genellikle tek bir ayarın değiştirilmesiyle çözülmez. Örneğin, kötü çizim alışkanlıkları nedeniyle “şişmiş” bir dosya, AutoCAD’in grafik motoruna aşırı yük bindirir. Kullanıcı bu yavaşlamayı fark ettiğinde, ilk tepkisi genellikle Donanım Hızlandırmayı (GRAPHICSCONFIG) kapatmak olur. Bu, grafik yükünü GPU’dan CPU’ya kaydırarak anlık bir rahatlama sağlayabilir, ancak temel sorun olan kirli çizim çözülmediği için, genel sistem performansı daha da düşer ve diğer komutlar yavaşlar. Dolayısıyla, bir belirtiyi başka bir belirtiyle takas etmek yerine, sorunun kaynağına inmek esastır. Bu nedenle, performans sorunlarını gidermede ilk adım her zaman dosya temizliği olmalıdır.  

Adım Adım Çözüm Yolları: Sorunu çözmek için şu adımları sırayla uygulayabilirsiniz:

1. Hızlı Kontroller: En basit adımlar genellikle en etkilidir. Bilgisayarı yeniden başlatmak ve Windows’un geçici dosyalar klasörünü (Win+R tuşlarına basıp %TEMP% yazarak) temizlemek, birçok geçici sorunu çözebilir.  
2. Yazılım Güncellemeleri: Hem AutoCAD’in en son güncellemelerinin (Service Pack ve Hotfix’ler) hem de Windows işletim sistemi güncellemelerinin yüklü olduğundan emin olun. Bu güncellemeler genellikle performans iyileştirmeleri ve hata düzeltmeleri içerir.  
3. Grafik Performansı Ayarları: GRAPHICSCONFIG komutunu kullanarak Donanım Hızlandırma’yı açıp kapatarak performansı test edin. Bazen bu ayarı kapatmak, uyumsuz sürücülerle ilgili sorunları geçici olarak çözebilir.  
4. Çizim Temizliği (En Önemli Adım): Performans sorunlarının temel kaynağı genellikle çizim dosyasının kendisidir. Aşağıdaki komutları sırayla kullanarak dosyayı temizleyin:
   • AUDIT: Çizim veritabanındaki hataları denetler ve düzeltir.  
   • PURGE: Kullanılmayan tüm öğeleri (bloklar, katmanlar vb.) temizler. “Purge nested items” seçeneğini işaretlediğinizden emin olun.  
   • -PURGE: Komut satırı versiyonudur. Regapps (Registered Applications) seçeneğini kullanarak üçüncü parti uygulamalardan kalan ve dosyayı şişiren gizli verileri temizleyin. Bu adım kritik öneme sahiptir.  
   • OVERKILL: Üst üste binen veya yinelenen tüm nesneleri temizler.  
5. Sistem Ayarları: Antivirüs yazılımınızın ayarlarından AutoCAD’in çalışma klasörlerini ve dosya türlerini (.dwg, .bak, .sv$) tarama dışı bırakın. Sorun devam ederse, AutoCAD’i varsayılan ayarlarına sıfırlamayı (Reset Settings to Default) düşünün. Bu işlem, bozulmuş olabilecek kullanıcı profili ayarlarını temizler.  

Soru 2: İmleç Hareketi Neden Kesik Kesik veya Yavaş İlerliyor?

Belirtiler: İmlecin çizim alanında akıcı bir şekilde hareket etmek yerine zıplaması, takılması veya kısa süreli donmalar yaşamasıdır. Bu durum, hassas çizim yapmayı zorlaştırır ve oldukça sinir bozucudur.  

Nedenleri:

• Yakalama Modları (Snap Modes): GRID SNAP (F9) veya POLAR TRACKING (F10) gibi özellikler, özellikle yoğun ve karmaşık çizimlerde imlecin belirli noktalara veya açılara “kilitlenmeye” çalışması nedeniyle takılmalara neden olabilir.  
• Dinamik Girdi (Dynamic Input): $DYNMODE sistem değişkeni aktifken (F12), imlecin yanında sürekli olarak koordinat ve komut bilgilerinin güncellenmesi, grafiksel bir yük oluşturarak yavaşlığa yol açabilir.  
• Seçim Önizlemesi (Selection Preview): $SELECTIONPREVIEW değişkeni aktifken, imlecin çok sayıda nesne içeren bir alanın (özellikle karmaşık taramalar veya bloklar) üzerinden geçmesi, AutoCAD’in bu nesneleri vurgulamak için yaptığı hesaplamalar nedeniyle anlık donmalara sebep olabilir.  
• Grafik Ayarları: Donanım Hızlandırma ile ilgili uyumsuzluklar veya GRAPHICSCONFIG komutu altındaki “Smooth line display” gibi görsel efektler imleç performansını etkileyebilir.  
• Yeni Sürüm Sorunları: Özellikle AutoCAD 2024 ve 2025 sürümlerinde, bazı kullanıcılar bilgisayarın uyku modundan çıkmasının ardından başlayan ve yalnızca sistemi yeniden başlatarak çözülebilen inatçı imleç takılması sorunları rapor etmiştir.  

Çözümler:

• İş akışınızı kesintiye uğratmayan durumlarda $SNAPMODE (F9) ve $DYNMODE (F12) özelliklerini geçici olarak kapatın.
• $SELECTIONPREVIEW sistem değişkeninin değerini 0 (tamamen kapalı) veya 2 (sadece komut aktifken çalışır) olarak ayarlayın.  
• GRAPHICSCONFIG komutunu çalıştırın ve “Effects Settings” altındaki “Smooth line display” seçeneğinin işaretini kaldırın.  
• AutoCAD 2024 veya daha yeni bir sürüm kullanıyorsanız ve takılma sorunu yaşıyorsanız, $GFXDX12 sistem değişkeninin değerini 0 olarak ayarlayıp programı yeniden başlatarak grafik motorunu DirectX 11’e geri döndürmeyi deneyin. Bu, birçok uyumluluk sorununu çözebilir.  

Soru 3: Grafik Performansını Nasıl İyileştirebilirim? (Donanım Hızlandırma ve Gelişmiş Ayarlar)

Belirtiler: Özellikle 3B modelleme sırasında nesneleri döndürürken, görsel stiller arasında geçiş yaparken veya büyük çizimlerde pan/zoom yaparken yaşanan yavaşlık, donma ve görüntü kalitesindeki bozulmalar bu kategoriye girer.  

Nedenleri:

• Donanım Hızlandırma (Hardware Acceleration): Bu özelliğin kapalı olması, tüm grafik işleme yükünü ekran kartı (GPU) yerine işlemciye (CPU) bindirir, bu da ciddi performans kaybına yol açar.
• Yanlış Ekran Kartı Kullanımı: Dizüstü bilgisayarlar gibi çift ekran kartlı sistemlerde AutoCAD’in, yüksek performanslı harici kart yerine düşük güçlü entegre kartı kullanması yaygın bir sorundur.  
• Aşırı Yüklenen Görsel Efektler: “High Quality Geometry” veya “Smooth Line Display” gibi ayarlar, görsel kaliteyi artırsa da, eski veya orta seviye donanımlarda performansı olumsuz etkileyebilir.  

Çözümler:

• Donanım Hızlandırmayı Etkinleştirin: Komut satırına GRAPHICSCONFIG yazın ve açılan pencerede “Hardware Acceleration” seçeneğinin “On” (Açık) olduğundan emin olun.  
• Yüksek Performanslı GPU’yu Atayın: Windows’un “Grafik Ayarları” menüsünden veya NVIDIA/AMD kontrol panelinden, acad.exe uygulamasının “Yüksek Performans” modunda çalışmasını sağlayın.  
• Görsel Efektleri Ayarlayın: GRAPHICSCONFIG penceresindeki “Details / Effects Settings” bölümünde, performansı test etmek için “High Quality Geometry” ve “Smooth Line Display” gibi seçenekleri geçici olarak kapatın.  
• Tanılamayı Kullanın (AutoCAD 2025+): AutoCAD 2025 ile birlikte gelen GRAPHICSCONFIG penceresindeki yeni “Diagnosis” sekmesi, grafik yapılandırmanızdaki olası sorunları tespit etmenize yardımcı olabilir.  

Soru 4: Büyük Dosyalarda Performansı Artırmak İçin Hangi Kritik Sistem Değişkenleri Kullanılmalı?

AutoCAD’in davranışını kontrol eden binlerce sistem değişkeni vardır. Bunlardan birkaçı, özellikle büyük ve karmaşık dosyalarda çalışırken performansı anında iyileştirmek için kritik öneme sahiptir. Aşağıdaki tablo, en etkili performans artırıcı sistem değişkenlerini, işlevlerini ve önerilen değerlerini özetlemektedir. Bu ayarları bilmek, kullanıcıların deneme-yanılma sürecini atlayarak doğrudan çözüme ulaşmasını sağlar.

Tablo 1: Performans Artırıcı Temel Sistem Değişkenleri

2. Dosya Yönetimi: Bozulma ve Kurtarma Çözümleri

Her AutoCAD kullanıcısının kariyerinde en az bir kez karşılaştığı “bozuk dosya” kabusu, saatlerce süren emeğin bir anda kaybolması anlamına gelebilir. Neyse ki, AutoCAD’in yerleşik araçları ve doğru yöntemlerle, çoğu durumda veri kaybını en aza indirmek veya tamamen önlemek mümkündür. Bu bölüm, dosya bozulmalarının nedenlerini, kurtarma yöntemlerini ve proaktif dosya yönetimi stratejilerini ele almaktadır.

Soru 5: Bozuk veya Açılmayan Bir AutoCAD (.dwg) Dosyasını Nasıl Onarabilirim?

Belirtiler: Bozuk bir dosyayla karşılaşıldığında görülen tipik belirtiler şunlardır: dosyayı açmaya çalışırken “Drawing file is not valid” (Çizim dosyası geçerli değil) hatası alınması, programın aniden çökmesi veya dosyanın açıldıktan sonra boş bir ekran olarak görünmesi.  

Nedenleri: Dosya bozulmaları genellikle ani elektrik kesintileri, ağ bağlantısı sorunları, uyumsuz üçüncü parti eklentiler, farklı DWG sürümleri arasında uyumsuzluklar veya sabit disk gibi donanım arızaları nedeniyle meydana gelir.  

Kurtarma İçin İzlenecek Adımlar: Bir dosyayı kurtarmaya çalışırken, en basit ve en az müdahaleci yöntemden başlayarak daha karmaşık olanlara doğru ilerlemek en iyisidir.

1. RECOVER ve RECOVERALL Komutları: Bu komutlar, bozuk bir dosyayı onarmak için ilk başvurulacak araçlardır. Boş bir AutoCAD çizimi açın, komut satırına RECOVER yazın ve bozuk dosyayı seçin. AutoCAD, dosyayı denetleyip onarmaya çalışacaktır. RECOVERALL, ana dosya ile birlikte bağlı XREF’leri de onarmaya çalışır.  
2. AUDIT Komutu: Eğer dosya açılabiliyor ancak içinde hatalar barındırıyorsa (örneğin, komutlar çalışmıyor, nesneler silinemiyor), AUDIT komutunu kullanın. Bu komut, dosya veritabanını tarar ve bulunan hataları düzeltme seçeneği sunar (Y ile onaylayın).  
3. Blok Olarak Ekleme (INSERT): RECOVER başarısız olursa, yeni ve boş bir çizim açın. INSERT komutunu kullanarak bozuk dosyayı bu yeni çizime bir blok olarak eklemeyi deneyin. Eğer bu işlem başarılı olursa, eklenen bloğu EXPLODE komutu ile patlatın ve ardından çizimi PURGE ve AUDIT komutlarıyla temizleyip yeni bir isimle kaydedin.  
4. Harici Referans Olarak Ekleme (ATTACH): Bir diğer alternatif, bozuk dosyayı yeni bir çizime XREF olarak eklemektir (ATTACH). Eğer dosya eklenebilirse, BIND komutu ile XREF’i çizime kalıcı olarak dahil edin ve ardından onarım adımlarını uygulayın.  
5. DXF Formatına Dönüştürme: Dosyayı DXFOUT komutu ile DXF (Drawing Exchange Format) formatında kaydedin. DXF, metin tabanlı bir format olduğu için bazen bozulmalara karşı daha dirençlidir. Ardından, yeni bir DWG dosyası açın ve DXFIN komutu ile bu DXF dosyasını içeri aktarın.  
6. WBLOCK Yöntemi: Eğer dosyanın sadece belirli bir kısmı sağlamsa, WBLOCK komutunu kullanarak bu sağlam nesneleri seçip tamamen yeni ve temiz bir DWG dosyasına yazabilirsiniz. Bu, bozuk veriyi geride bırakmanın etkili bir yoludur.  
7. Üçüncü Parti Kurtarma Araçları: Yukarıdaki yöntemler işe yaramazsa, Recovery Toolbox for DWG gibi bu iş için özel olarak geliştirilmiş yazılımlar son çare olarak denenebilir.  

Aşağıdaki tablo, hangi kurtarma yönteminin hangi durumda daha uygun olduğunu özetleyerek kullanıcılara hızlı bir karar verme rehberi sunar.

Tablo 2: Dosya Kurtarma Komutları ve Yöntemleri Karşılaştırması

Soru 6: AutoCAD’in Otomatik Kayıt (.sv$) ve Yedekleme (.bak) Dosyalarını Veri Kurtarmak İçin Nasıl Kullanabilirim?

AutoCAD’in otomatik yedekleme mekanizmaları, veri kaybına karşı en önemli savunma hatlarıdır.

• Yedekleme Dosyası (.bak): $ISAVEBAK$ sistem değişkeninin değeri 1 (varsayılan) olarak ayarlandığında, AutoCAD her SAVE veya QSAVE işleminde mevcut dosyanın bir önceki sürümünü aynı klasör içinde .bak uzantısıyla saklar. Orijinal .dwg dosyanız bozulursa veya yanlışlıkla silinirse, bu .bak dosyasının uzantısını .dwg olarak değiştirerek dosyanızı bir önceki kayıtlı haliyle kurtarabilirsiniz.  
• Otomatik Kayıt Dosyası (.sv$): Bu özellik, programın çökmesi veya elektrik kesintisi gibi beklenmedik durumlarda hayat kurtarır. OPTIONS komutuyla açılan pencerenin “Open and Save” sekmesinde “Automatic save” özelliği etkinleştirilerek belirlenen zaman aralıklarında (varsayılan 10 dakikadır) çalışmanın geçici bir kopyası oluşturulur. Bu dosyalar .sv$ uzantısıyla kaydedilir. Bu dosyaların kaydedildiği konumu bulmak için OPTIONS -> Files -> Automatic Save File Location yolunu izleyin. Genellikle Windows’un Temp klasöründe bulunurlar. Bir çökme sonrası, bu klasöre gidip en son tarihli .sv$ dosyasını bulup uzantısını .dwg olarak değiştirerek kaydedilmemiş çalışmanızın büyük bir kısmını geri getirebilirsiniz.  

Soru 7: Dosya Boyutunu Küçültmek ve Gereksiz Verileri Temizlemek İçin En Etkili Yöntemler Nelerdir? (PURGE, OVERKILL, -PURGE)

Büyük dosya boyutları hem performansı düşürür hem de dosya bozulma riskini artırır. Düzenli temizlik bu nedenle kritik öneme sahiptir.

• PURGE: Bu komut, çizimde tanımlı olan ancak kullanılmayan tüm öğeleri (katmanlar, bloklar, çizgi tipleri, metin ve ölçü stilleri vb.) siler. Komutu çalıştırdıktan sonra “Purge All”, “Purge Nested Items” ve “Automatically purge orphaned data” seçeneklerini işaretlemek, en kapsamlı temizliği sağlar.  
• -PURGE: Bu, PURGE komutunun komut satırı versiyonudur ve ek bir yeteneğe sahiptir. Komutu çalıştırdıktan sonra R yazarak “Regapps” (Registered Applications) seçeneğini seçmek, özellikle başka yazılımlardan (özellikle Autodesk dışı) gelen ve dosyaya gömülen, normal PURGE ile temizlenemeyen ve dosyayı aşırı şişiren gizli uygulama verilerini temizler. Bu adım, beklenmedik dosya boyutu artışlarında genellikle en etkili çözümdür.  
• OVERKILL: Bu komut, çizimdeki geometrik kirliliği temizler. Üst üste binmiş çizgileri, yayları ve polyline’ları siler, bitişik olanları birleştirir. Bu işlem hem dosya boyutunu azaltır hem de seçim ve tarama gibi işlemleri daha güvenilir hale getirir.  
• DGNPURGE: Özellikle MicroStation (DGN) formatından dönüştürülmüş dosyalarda, DGN çizgi tiplerinin neden olduğu ve dosya boyutunu yüzlerce megabayt artırabilen “şişkinliği” gidermek için kullanılan özel bir araçtır. Bu durumla karşılaşıldığında Autodesk’in web sitesinden indirilebilir.  

Soru 8: XREF (External Reference) Kaynaklı Sorunlar (Bulunamayan Dosyalar, Yavaşlık) Nasıl Çözülür?

Harici referanslar (XREF), büyük projelerde ekip çalışması ve dosya yönetimi için vazgeçilmezdir, ancak yanlış kullanıldığında sorunlara yol açabilirler.

Belirtiler: Çizim açılırken “Cannot find the referenced file” (Referans verilen dosya bulunamıyor) uyarısı, XREF’lerin çizimde görünmemesi veya XREF içeren dosyaların açılmasının ve kullanılmasının çok yavaş olması en yaygın belirtilerdir.

Nedenleri:

• Yanlış Dosya Paylaşımı: En yaygın hata, ana çizim dosyasını gönderirken ona bağlı olan XREF dosyalarını göndermemektir.
• Kırık Yollar (Broken Paths): XREF dosyalarının veya ana çizim dosyasının konumu değiştirildiğinde, AutoCAD referans yolunu bulamaz ve XREF’i yükleyemez.
• Dairesel Referanslar (Circular References): Dosya A’nın Dosya B’yi referans alması ve aynı anda Dosya B’nin de Dosya A’yı referans alması durumudur. Bu, sonsuz bir yükleme döngüsüne neden olarak programın çökmesine yol açabilir.  

Çözümler:

• ETRANSMIT Komutu (En İyi Çözüm): Bir çizimi tüm bağımlılıklarıyla (XREF’ler, font dosyaları, plot stil tabloları vb.) birlikte paylaşmanın en güvenli ve etkili yolu budur. ETRANSMIT komutu, tüm bu dosyaları tek bir ZIP paketi halinde toplar, böylece dosya yolları korunur ve alıcı tarafında hiçbir referans kaybolmaz.  
• Referans Yöneticisi (Reference Manager): AutoCAD ile birlikte gelen bu ayrı araç, bir projedeki çok sayıda çizimin XREF yollarını toplu olarak bulmak ve düzeltmek için kullanılır.
• Doğru Yol Tipini Kullanma:
  • Mutlak (Absolute): Tam dosya yolunu (örn. C:\Projeler\ZeminKat.dwg) kullanır. Sadece tek bir bilgisayarda çalışırken uygundur.
  • Göreceli (Relative): Ana dosyaya göre XREF’in konumunu belirtir (örn. ..\Referanslar\ZeminKat.dwg). Proje dosyalarını bir bütün olarak başka bir yere taşırken yolların bozulmasını önlediği için ekip çalışmaları için en ideal yöntemdir.
  • Yol Yok (No Path): Sadece XREF dosyası ana çizimle aynı klasördeyse çalışır.
• XREF’leri OVERLAY Olarak Ekleme: Bir XREF eklerken “Attachment” yerine “Overlay” tipini seçmek, o XREF’in içindeki diğer (iç içe geçmiş) XREF’lerin ana çizime yüklenmesini engeller. Bu, performansı artırır ve dairesel referans riskini önemli ölçüde azaltır.  

3. Komut ve Arayüz Sorunları

Bu bölüm, kullanıcıların günlük iş akışlarını doğrudan kesintiye uğratan spesifik hata mesajlarına, komutların beklenmedik davranışlarına ve arayüzdeki anormalliklere odaklanmaktadır. Bu sorunlar genellikle sistem değişkenlerindeki istenmeyen değişikliklerden, bozuk kullanıcı profillerinden veya yazılım çakışmalarından kaynaklanır.

Soru 9: “FATAL ERROR: Unhandled Access Violation” Hatası Neden Olur ve Nasıl Giderilir?

Belirtiler: AutoCAD çalışırken aniden donar, kapanır ve genellikle “FATAL ERROR: Unhandled Access Violation Reading…” ile başlayan bir hata mesajı gösterir. Hata mesajındaki sayısal kodlar (örn. 0x0000, e0434352h) değişiklik gösterebilir ve genellikle hatanın kaynağı hakkında doğrudan bilgi vermez.  

Bu hata, tek bir spesifik sorundan ziyade, altta yatan birçok farklı problemin bir sonucu olarak ortaya çıkan genel bir çökme belirtisidir. Bu nedenle, çözümü bir eleme süreci gerektirir. Hatanın ne zaman ve hangi koşullarda meydana geldiğini gözlemlemek (örneğin, sadece belirli bir dosyayı açarken mi, yoksa her zaman mı?), sorunun kaynağını bulmadaki en önemli ipucudur.

Nedenleri:

• Grafik Sistemi Sorunları: En yaygın nedendir. Güncel olmayan veya bozuk ekran kartı sürücüleri, çift ekran kartı (entegre/harici) arasındaki çakışmalar veya Donanım Hızlandırma ile ilgili uyumsuzluklar bu hatayı tetikleyebilir.  
• Bozuk Çizim Verisi: Açılmaya veya üzerinde işlem yapılmaya çalışılan çizim dosyasındaki bozuk bir nesne, blok veya XREF, programın çökmesine neden olabilir.  
• Bozuk Kullanıcı Profili veya Kurulum: Zamanla AutoCAD kullanıcı profili veya programın kendi kurulum dosyaları bozulabilir. Bu, komutların kararsız çalışmasına ve çökmesine yol açar.  
• Üçüncü Parti Eklentiler: AutoCAD’e yüklenmiş uyumsuz eklentiler, LISP rutinleri veya diğer üçüncü parti yazılımlar, programın belleğine müdahale ederek bu tür hatalara sebep olabilir.  
• .NET Framework ve Diğer Sistem Bileşenleri: Windows’un temel bileşenlerinden olan.NET Framework’ün bozuk veya güncel olmayan bir sürümü de AutoCAD’in kararsız çalışmasına neden olabilir.  

Sistematik Çözüm Adımları:

1. Sorunu İzole Edin: Hatanın sadece belirli bir çizimde mi yoksa tüm çizimlerde mi olduğunu test edin. Eğer tek bir dosyada oluyorsa, sorun büyük olasılıkla o dosyadadır ve 2. Bölüm’deki dosya onarım adımları uygulanmalıdır.  
2. Grafik Sistemini Kontrol Edin:
   • Ekran kartı üreticisinin (NVIDIA, AMD, Intel) web sitesinden en güncel sürücüyü indirip yükleyin.  
   • GRAPHICSCONFIG komutu ile Donanım Hızlandırmayı kapatıp AutoCAD’i yeniden başlatın. Eğer çökme durursa, sorun kesinlikle grafik sistemiyle ilgilidir.  
   • Çift ekran kartlı bir dizüstü bilgisayar kullanıyorsanız, sistemin AutoCAD için yüksek performanslı GPU’yu kullandığından emin olun.  
3. Kullanıcı Profilini Sıfırlayın: Eğer hata tüm dosyalarda meydana geliyorsa, sorun büyük ihtimalle kullanıcı profilindedir. Windows Başlat menüsündeki AutoCAD klasörü altından “Reset Settings to Default” aracını çalıştırarak programı fabrika ayarlarına döndürün. Bu işlem genellikle birçok inatçı sorunu çözer.  
4. Sistem Bileşenlerini Onarın: Denetim Masası’ndan.NET Framework’ü onarmayı veya yeniden yüklemeyi deneyin.  
5. Temiz Bir Yeniden Kurulum Yapın: Yukarıdaki adımların hiçbiri işe yaramazsa, son çare olarak AutoCAD’i Denetim Masası’ndan kaldırıp, kalan tüm klasör ve kayıt defteri girdilerini temizleyerek (Autodesk’in “Clean Uninstall” prosedürünü takip ederek) yeniden kurun.  

Soru 10: Dosya Aç/Kaydet Diyalog Penceresi Neden Görünmüyor? (FILEDIA Sorunu)

Belirtiler: OPEN, SAVE veya SAVEAS gibi dosya işlemleri için komut verildiğinde, alışıldık Windows diyalog penceresi açılmaz. Bunun yerine, AutoCAD komut satırında kullanıcıdan dosya yolunu manuel olarak yazmasını ister.  

Neden: Bu davranış, $FILEDIA sistem değişkeninin değerinin 0 olarak ayarlanmasından kaynaklanır. Değişkenin normal değeri 1’dir ve bu değer diyalog pencerelerinin gösterilmesini sağlar. Bu değişiklik genellikle hatalı çalışan bir LISP rutini veya bir program hatası sonucu istem dışı olarak gerçekleşir.

Çözüm: Komut satırına $FILEDIA yazıp Enter’a basın. Ardından yeni değer olarak 1 girip tekrar Enter’a basın. Diyalog pencereleri anında geri gelecektir.  

Soru 11: Neden Birden Fazla Nesne Seçemiyorum? (PICKADD Sorunu)

Belirtiler: Bir nesne seçtikten sonra, ikinci bir nesneye tıklandığında ilk nesnenin seçimi iptal olur. Birden fazla nesneyi seçime eklemek mümkün olmaz.  

Neden: Bu durum, $PICKADD sistem değişkeninin değerinin 0 olarak ayarlanmasından kaynaklanır. Bu ayardayken, her yeni seçim bir öncekini iptal eder. Birden çok nesne seçmek için Shift tuşunu basılı tutmak gerekir.

Çözüm:

• Yöntem 1 (Önerilen): Komut satırına $PICKADD yazın ve değeri 2 olarak değiştirin. Bu, Shift tuşuna basmadan seçim setine sürekli olarak yeni nesneler eklemenizi sağlar.  
• Yöntem 2: OPTIONS komutunu çalıştırın, “Selection” sekmesine gidin ve “Use Shift to add to selection” seçeneğinin yanındaki işareti kaldırın. Bu işlem de $PICKADD değişkenini 2 yapar.  

Soru 12: Kopyala-Yapıştır (Copy-Paste) İşlemi Neden “Copy to Clipboard Failed” Hatası Veriyor?

Belirtiler: Bir veya daha fazla nesne seçilip COPYCLIP komutu (veya Ctrl+C) kullanıldığında, “Copy to Clipboard Failed” (Panoya Kopyalama Başarısız Oldu) hata mesajı alınır ve nesneler panoya kopyalanmaz.  

Nedenleri:

• Bozuk Çizim veya Proxy Nesneler: Çizim dosyasının kendisi veya içindeki bazı nesneler (özellikle üçüncü parti uygulamalardan gelen ve AutoCAD’in yönetemediği “proxy” nesneler) bozulmuş olabilir.  
• Dolu veya Bozuk Temp Klasörü: Windows’un geçici dosyaları sakladığı %TEMP% klasörü, kopyalama işlemleri için kullanılır. Bu klasörün aşırı dolması veya bozulması, panoya kopyalama işlemini engelleyebilir.  
• Bozuk AutoCAD Kullanıcı Profili: Sorun, genel bir profil bozulmasının belirtisi olabilir.  

Çözümler:

1. Temp Klasörünü Temizleyin: AutoCAD’i kapatın. Windows’ta Win+R tuşlarına basın, %TEMP% yazıp Enter’a basın ve açılan klasördeki tüm dosyaları silin (silinemeyenleri atlayın). Bu genellikle sorunu çözer.  
2. Çizimi Onarın: Sorun belirli bir dosyada yaşanıyorsa, dosyayı AUDIT ve PURGE komutlarıyla temizleyip onarın.  
3. AutoCAD’i Sıfırlayın: Sorun tüm dosyalarda devam ediyorsa, AutoCAD’i varsayılan ayarlarına sıfırlayın.  

Soru 13: Komutlar Neden “Unknown Command” Hatası Veriyor veya Beklendiği Gibi Çalışmıyor?

Belirtiler: TRIM, LINE, CIRCLE gibi en temel AutoCAD komutları bile komut satırına yazıldığında “Unknown command” (Bilinmeyen komut) hatası verir veya komut beklenenden farklı bir şekilde çalışır.  

Nedenleri:

• Bozuk Kullanıcı Profili: Bu, en yaygın nedendir. AutoCAD’in komut tanımlarını ve ayarlarını sakladığı profil dosyaları bozulduğunda, program temel işlevlerini yitirebilir.  
• Özelleştirme Çakışmaları: Kötü yazılmış veya uyumsuz bir LISP rutini ya da üçüncü parti bir eklenti, AutoCAD’in standart komut takma adlarını (alias) veya tanımlarını geçersiz kılmış olabilir.  
• Destek Dosyası Yolu Sorunları: AutoCAD’in komut tanımlarını ve diğer destek dosyalarını bulduğu yollar (OPTIONS -> Files -> Support File Search Path) silinmiş veya bozulmuş olabilir.

Çözümler:

1. AutoCAD’i Yeniden Başlatın: Bazen geçici bellek sorunları bu hataya neden olabilir. Programı kapatıp açmak ilk denenecek adımdır.  
2. AutoCAD’i Varsayılan Ayarlara Sıfırlayın: Bu, bozuk profili temizlemenin en etkili yoludur ve genellikle sorunu kalıcı olarak çözer.  
3. Özelleştirmeleri Kontrol Edin: Sorun yeni başladıysa, son yüklediğiniz LISP veya eklentileri geçici olarak devre dışı bırakarak test edin.  
4. Sistem Değişkenlerini Karşılaştırın: SYSVDLG komutunu kullanarak, sorunlu sistemdeki tüm sistem değişkenlerinin bir listesini (bir .svf dosyası olarak) kaydedin. Bu listeyi, düzgün çalışan bir AutoCAD kurulumundan alınan bir listeyle karşılaştırarak anormal değişiklikleri tespit edebilirsiniz.  

Soru 14: Modern Arayüz Yerine Klasik Arayüze (AutoCAD Classic) Nasıl Geri Dönebilirim?

Belirtiler: AutoCAD’in modern sürümlerinde varsayılan olarak gelen Şerit (Ribbon) menü arayüzü yerine, eski sürümlerden alışkın olunan klasik Menü Çubuğu (Menu Bar) ve Araç Çubukları (Toolbars) düzenine dönme ihtiyacı.

Neden: Uzun yıllardır AutoCAD kullanan deneyimli kullanıcılar, klasik arayüzle daha hızlı ve verimli çalıştıklarını düşünebilirler. Yeni sürümlerde “AutoCAD Classic” çalışma alanı (Workspace) varsayılan olarak gelmez, ancak manuel olarak oluşturulabilir.

Çözüm:

• Eski Sürümlerde (yaklaşık 2014 ve öncesi): Genellikle Tools > Workspaces > AutoCAD Classic menü yolunu izleyerek veya durum çubuğundaki çalışma alanı değiştirme menüsünden “AutoCAD Classic” seçeneğini bularak kolayca geçiş yapılabilir.  
• Yeni Sürümlerde (yaklaşık 2015 ve sonrası): Klasik arayüz manuel olarak oluşturulmalıdır:
  1. Komut satırına RIBBONCLOSE yazarak Şerit menüyü kapatın.
  2. Komut satırına MENUBAR yazın ve değeri 1 olarak ayarlayarak klasik menü çubuğunu (File, Edit, View…) görünür yapın.
  3. Komut satırına -TOOLBAR yazın (başındaki tire önemlidir). İstediğiniz araç çubuğunun adını (örneğin, DRAW) yazın ve Show seçeneğini seçerek ekrana getirin. Bu işlemi MODIFY, LAYERS, DIMENSION gibi sık kullandığınız tüm araç çubukları için tekrarlayın.
  4. Araç çubuklarını ekranın istediğiniz yerlerine sürükleyip bırakarak düzenleyin.
  5. Bu yeni düzeni kalıcı hale getirmek için komut satırına WSSAVE yazın ve çalışma alanınıza “Klasik” veya “MyClassic” gibi bir isim vererek kaydedin. Artık durum çubuğundaki dişli simgesinden bu çalışma alanını istediğiniz zaman seçebilirsiniz.

4. Yazdırma (Plot) ve Çıktı Hataları

Tasarım sürecinin son ve en kritik adımlarından biri, dijital çizimi fiziksel bir kağıda veya dijital bir formata (PDF gibi) doğru bir şekilde aktarmaktır. Yazdırma (Plot) aşamasında karşılaşılan sorunlar, projenin teslimatını geciktirebilir ve ciddi revizyon maliyetlerine yol açabilir. Bu bölüm, eksik nesnelerden çökmelere kadar en yaygın yazdırma sorunlarını ve çözümlerini ele almaktadır.

Soru 15: Çıktıda (Plot) Nesneler, Taramalar veya Yazılar Neden Eksik Çıkıyor veya Görünmüyor?

Belirtiler: Çizim ekranında (Model veya Layout) net bir şekilde görünen bazı nesnelerin, çizgilerin, yazıların veya taramaların, PLOT komutuyla oluşturulan baskı önizlemede veya nihai çıktıda (PDF veya kağıt) yer almamasıdır.  

Yazdırma sorunları genellikle birden fazla potansiyel nedene sahip olduğu için, sorunu teşhis etmek kafa karıştırıcı olabilir. Bu nedenle, olası nedenleri en yaygın ve en basit olanından başlayarak sistematik bir şekilde kontrol etmek en etkili yaklaşımdır.

Olası Nedenler ve Kontrol Listesi:

• Katmanların “Yazdırma” Özelliği: Bir nesnenin bulunduğu katman, Katman Yöneticisi’nde (Layer Properties Manager) “yazdırılamaz” (No Plot) olarak ayarlanmış olabilir. Bu, katman yöneticisindeki “Plot” sütununda üzerinde kırmızı çizgi olan bir yazıcı simgesiyle gösterilir.  
• Defpoints Katmanı: AutoCAD’in ölçülendirme için otomatik olarak oluşturduğu bu özel katmana yerleştirilen hiçbir nesne, tasarım gereği yazdırılmaz. Bu bir hata değil, bir özelliktir. Kullanıcılar bazen yanlışlıkla nesneleri bu katmana yerleştirebilir.  
• Viewport İçi Katman Dondurma (VP Freeze): Bir nesne Model Space’te görünürken, belirli bir Layout Viewport’u içinde katmanı dondurulmuş olabilir. Bu, sadece o viewport’a özel bir ayardır ve çıktıyı etkiler.  
• Bozuk Veri: Nesnenin kendisi, bulunduğu katman veya layout’un kendisi bozulmuş olabilir. Bu, nesnenin yazdırma motoru tarafından işlenememesine neden olur.  
• Yazı Tipi (Font) Sorunları: Çizimde kullanılan özel bir yazı tipi (font), sistemde veya seçilen yazıcıda yüklü değilse, o yazı tipini kullanan metinler çıktıda görünmeyebilir veya farklı bir fontla değiştirilebilir.  
• Shade Plot Ayarı: 3B çizimlerde, Plot diyalog kutusundaki “Shade plot” ayarı önemlidir. “As Displayed” seçeneği bazen sorun çıkarabilir ve “Wireframe” veya “Legacy Hidden” gibi bir seçeneğe değiştirmek gerekebilir.  

Aşağıdaki kontrol listesi, bu tür sorunları adım adım teşhis etmek için pratik bir rehber sunar.

Tablo 3: Yazdırma Sorunları İçin Kontrol Listesi

Soru 16: Yazdırma İşlemi Sırasında AutoCAD Neden Çöküyor veya Yanıt Vermiyor?

Belirtiler: PLOT komutunu çalıştırdıktan sonra yazdırma diyalog kutusunu açarken, baskı önizlemesi oluştururken veya “OK” butonuna basarak yazdırma işlemini başlatırken programın donması, yanıt vermemesi veya tamamen çökmesi.  

Nedenleri:

• Bozuk Yazıcı Sürücüsü veya PC3 Dosyası: En yaygın neden budur. Windows’a tanıtılan yazıcı sürücüsü veya AutoCAD’in bu sürücü için oluşturduğu yapılandırma dosyası (.pc3) bozulmuş olabilir.  
• Bozuk Çizim Verisi: Çizim dosyasının kendisi, içindeki bozuk bir geometri, büyük veya bozuk bir resim dosyası, ya da bozuk bir layout, yazdırma motorunun çökmesine neden olabilir.  
• Arka Planda Yazdırma (Background Plotting): Bu özellik, kullanıcı çalışmaya devam ederken yazdırma işlemini arka planda yapar. Ancak özellikle büyük veya karmaşık dosyalarda kararsızlığa ve çökmelere yol açabilir.  

Çözümler:

1. Sorunu İzole Edin: DWG to PDF.pc3 gibi standart bir sanal yazıcıyla yazdırmayı deneyin. Eğer bu işlem başarılı olursa, sorun büyük olasılıkla fiziksel yazıcınızın sürücüsündedir.  
2. Sürücüyü Güncelleyin/Yeniden Yükleyin: Fiziksel yazıcınızın sürücüsünü Denetim Masası’ndan tamamen kaldırın ve üreticinin web sitesinden en güncel sürümü indirip yeniden kurun.  
3. Arka Plan Yazdırmayı Kapatın: OPTIONS komutunu çalıştırın, “Plot and Publish” sekmesine gidin ve “Background plotting” bölümündeki tüm seçeneklerin işaretini kaldırın.  
4. Çizimi Onarın: Sorun belirli bir dosyada yaşanıyorsa, 2. Bölüm’de açıklanan AUDIT, PURGE ve RECOVER gibi onarım adımlarını uygulayın.  
5. PC3 Dosyasını Yeniden Oluşturun: PLOTTERMANAGER komutuyla yazıcı yöneticisi klasörünü açın. Sorunlu yazıcıya ait .pc3 dosyasını silin. AutoCAD, bir sonraki yazdırma işleminde bu dosyayı varsayılan ayarlarla yeniden oluşturacaktır.  

Soru 17: Çizgi Kalınlıkları (Lineweights) veya Renkler Çıktıda Neden Yanlış Görünüyor? (CTB Ayarları)

Belirtiler: Ekranda farklı kalınlıklarda ve renklerde görünen nesnelerin, çıktıda (PDF/kağıt) hepsi aynı ince kalınlıkta çıkması, renkli olması gereken çizimin siyah-beyaz basılması veya tam tersi durumlar.  

Nedenleri: Bu sorun neredeyse her zaman Plot Style Table (Yazdırma Stili Tablosu) ayarlarıyla ilgilidir. AutoCAD, renk tabanlı (.ctb) veya isimlendirilmiş (.stb) yazdırma stillerini kullanır. En yaygın olanı CTB’dir.

• Yanlış veya Eksik CTB Dosyası: PLOT diyalog kutusunda, “Plot style table” bölümünde doğru .ctb dosyasının seçilmemiş olması veya “None” olarak ayarlanması.
• CTB Dosyası İçindeki Hatalı Ayarlar: Seçilen CTB dosyasının içinde, çizimdeki renklerin (örneğin, kırmızı renkli çizgiler) çıktıda hangi renkte, hangi kalınlıkta veya hangi soluklukta (Screening) basılacağının yanlış yapılandırılması.  
• “Plot with plot styles” Seçeneği: PLOT diyalog kutusunda “Plot with plot styles” seçeneğinin işaretli olmaması, CTB ayarlarının tamamen göz ardı edilmesine neden olur.

Çözümler:

1. PLOT komutunu çalıştırdığınızda, sağ üstteki “Plot style table (.ctb)” menüsünden projenize uygun CTB dosyasını (örneğin, monochrome.ctb) seçtiğinizden emin olun.
2. “Plot with plot styles” kutucuğunun işaretli olduğunu kontrol edin.
3. CTB dosyasını düzenlemek için yanındaki “Edit” düğmesine tıklayın veya komut satırına STYLESMANAGER yazarak ilgili CTB dosyasını açın.
4. Açılan “Plot Style Table Editor” penceresinde, “Form View” sekmesine gidin. Sol taraftaki listeden çiziminizde kullandığınız bir rengi (örneğin, Color 1 – Red) seçin. Sağ tarafta, o rengin çıktıda nasıl görüneceğini belirleyen özellikleri (Color, Lineweight, Screening vb.) doğru şekilde ayarlayın. Örneğin, tüm renklerin siyah çıkması için “Color” özelliğini “Black” olarak ayarlayabilirsiniz.  

Soru 18: Defpoints Katmanının Amacı Nedir ve Üzerindeki Nesneler Neden Çıktıda Görünmez?

Açıklama: Defpoints (Definition Points – Tanım Noktaları), AutoCAD’in bir ölçü (dimension) nesnesi oluşturulduğunda otomatik olarak yarattığı özel bir sistem katmanıdır. Bu katman, ölçü çizgisinin başlangıç ve bitiş noktaları gibi, ölçünün geometrisini tanımlayan görünmez noktaları içerir.

Davranış ve Yaygın Hata: Defpoints katmanının temel ve değiştirilemez özelliği, üzerindeki hiçbir nesnenin yazdırılmamasıdır. Bu bir hata değil, AutoCAD’in tasarımı gereği böyledir. En sık yapılan hatalardan biri, kullanıcıların yazdırılmasını istemedikleri yardımcı çizgiler, notlar veya diğer nesneler için bu katmanı geçici bir “çöp” veya “yazdırma” katmanı olarak kullanmasıdır. Bu, daha sonra bu nesnelerin neden çıktıda görünmediğine dair kafa karışıklığına yol açar.  

Doğru Yaklaşım: Yazdırılması istenmeyen nesneler için Defpoints katmanı kesinlikle kullanılmamalıdır. Bunun yerine, kullanıcı kendi “No-Plot” veya “Yardimci-Cizgiler” gibi bir katman oluşturmalı ve Katman Yöneticisi’nden bu katmanın “Plot” özelliğini (yazıcı simgesine tıklayarak) kapatmalıdır. Bu, hem çizim organizasyonunu iyileştirir hem de Defpoints katmanının amacına uygun kullanılmasını sağlar.  

5. Sorunları Önlemek İçin İpuçları ve En İyi Uygulamalar

AutoCAD’de verimliliği en üst düzeye çıkarmanın ve sorunları en aza indirmenin yolu, yalnızca ortaya çıktıklarında onlarla başa çıkmak değil, aynı zamanda en başından itibaren oluşmalarını engellemektir. “Tedavi etmekten daha iyi olan önlemektir” felsefesi, CAD yönetimi için de geçerlidir. Bu bölüm, sorunlarla hiç karşılaşmamanızı veya daha az karşılaşmanızı sağlayacak proaktif stratejilere ve alışkanlıklara odaklanmaktadır. Bu en iyi uygulamalar, sadece teknik bir dizi adımdan ibaret değil, aynı zamanda projenin yaşam döngüsü boyunca sürdürülen bir kalite kontrol zihniyetidir.

Soru 19: AutoCAD’de Sorunları Başlamadan Önlemek İçin Hangi En İyi Uygulamaları (Best Practices) Takip Etmeliyim?

Sorunsuz bir AutoCAD deneyimi, doğru alışkanlıkların ve standartların benimsenmesiyle başlar. Aşağıdaki en iyi uygulamalar, performans düşüşlerini, dosya bozulmalarını ve işbirliği sorunlarını proaktif olarak önler.

• Disiplinli Katman Yönetimi: Bu, iyi bir çizimin temelidir. Her nesne türü (duvarlar, kapılar, ölçüler, metinler vb.) için ayrı katmanlar oluşturun. Anlaşılır ve standart bir isimlendirme kuralı (örneğin, A-DUVAR, A-KAPI) benimseyin. En önemlisi, nesnelerin renk, çizgi tipi ve çizgi kalınlığı gibi özelliklerini katmanlarından alacak şekilde “ByLayer” olarak ayarlayın. Bu, çizim genelinde tutarlılık sağlar ve değişiklik yapmayı son derece kolaylaştırır.  
• Etkili Blok Kullanımı: Tekrar eden her nesne (kapı, pencere, mobilya, sembol vb.) için mutlaka blok kullanın. Bu, hem dosya boyutunu önemli ölçüde azaltır hem de bir sembolü değiştirdiğinizde tüm örneklerinin anında güncellenmesini sağlar. Blokları oluştururken, içindeki nesneleri Layer 0 üzerinde çizin. Bu, blok ana çizime eklendiğinde, yerleştirildiği katmanın özelliklerini (renk, çizgi tipi) miras almasını sağlayarak maksimum esneklik sunar.  
• Düzenli Dosya Temizliği: PURGE, OVERKILL ve AUDIT komutlarını bir sorun çıktığında kullanılan acil durum araçları olarak değil, düzenli bir bakım rutininin parçası olarak görün. Her çalışma gününün sonunda veya önemli bir aşamayı tamamladıktan sonra bu komutları çalıştırmak, dosyanızın “sağlıklı” ve “hafif” kalmasını sağlar.  
• Orijine Yakın Çalışma (0,0,0): Her zaman çiziminize orijine (0,0,0 koordinatlarına) mümkün olduğunca yakın başlayın. Orijinden milyonlarca birim uzakta oluşturulan nesneler, AutoCAD’in kayan nokta hesaplamalarında hassasiyet sorunlarına, pan/zoom performansında düşüşe ve hatta hatalı görüntülenmelere neden olabilir.  
• Güvenli Dosya Paylaşımı (ETRANSMIT): XREF, resim veya özel font içeren bir çizimi başka biriyle paylaşırken, dosyaları manuel olarak toplayıp göndermek yerine daima ETRANSMIT komutunu kullanın. Bu araç, tüm bağımlı dosyaları tek bir pakette toplayarak referans hatalarını tamamen ortadan kaldırır.  
• Stratejik Kaydetme: Çalışırken sık sık QSAVE (Hızlı Kaydet) komutunu kullanın. Projenin önemli bir aşamasını tamamladığınızda ise SAVEAS (Farklı Kaydet) komutuyla dosyanın bir versiyon yedeğini (örneğin, Proje_Rev01.dwg) oluşturun. Bu, geri dönülmez bir hata yaptığınızda sizi kurtarır.  
• Özelleştirmeyi Akıllıca Kullanın: Komut takma adlarını (alias) aliasedit komutuyla kişiselleştirmek, sol elinizi klavyede tutarak verimliliği önemli ölçüde artırabilir. Ancak, AutoCAD’in temel sistem değişkenlerini değiştiren veya standart komutları bozan karmaşık LISP rutinlerinden, özellikle bir ekip içinde çalışıyorsanız, kaçının. Tutarlılık, kişisel verimlilikten daha önemli olabilir.  

Soru 20: Düzenli Bir “Çizim Bakım Kontrol Listesi” Neleri İçermelidir?

Yukarıda bahsedilen en iyi uygulamaları eyleme geçirilebilir ve periyodik bir alışkanlığa dönüştürmek için aşağıdaki kontrol listesi kullanılabilir. Bu liste, projenin farklı aşamaları için önerilen bakım adımlarını özetler.

Günlük / Her Çalışma Oturumunun Sonunda:

• Kaydet: QSAVE komutuyla çalışmanızı kaydedin.
• Hata Denetimi: Komut satırına AUDIT yazın ve çıkan “Fix any errors detected?” (Tespit edilen hatalar düzeltilsin mi?) sorusuna Y (Yes) ile yanıt vererek hızlı bir denetim ve onarım yapın.  

Haftalık veya Önemli Proje Aşamalarının Sonunda:

• Kapsamlı Temizlik (PURGE): PURGE komutunu çalıştırın. Açılan diyalog kutusunda “Purge nested items” ve “Automatically purge orphaned data” dahil tüm seçenekleri işaretleyin ve “Purge All” butonuna basın.  
• Gizli Verileri Temizle (-PURGE): Komut satırına -PURGE yazın, R (Regapps) seçeneğini seçin, * (tümü) girin ve onay sorusuna N (No) ile yanıt vererek tüm kayıtlı uygulama verilerini temizleyin.  
• Yinelenenleri Sil (OVERKILL): OVERKILL komutunu çalıştırın, tüm çizimi seçin ve varsayılan ayarlarla onaylayarak üst üste binen ve yinelenen nesneleri temizleyin.  
• Çizim Sınırlarını Kontrol Et (ZOOM EXTENTS): ZOOM komutunu çalıştırıp E (Extents) seçeneğini seçin. Bu, çizimdeki tüm nesneleri ekrana sığdırır. Eğer çiziminiz beklenmedik şekilde küçülürse, bu, ana çalışma alanınızın çok uzağında unutulmuş istenmeyen nesneler olduğu anlamına gelir. Bu nesneleri bulun ve silin.  

Proje Tamamlandığında veya Dosya Paylaşımından Önce:

• Son Kontroller: Yukarıdaki tüm haftalık bakım adımlarını eksiksiz olarak tekrarlayın.
• Ölçek Listesini Temizle (-SCALELISTEDIT): Özellikle çok sayıda XREF içeren dosyalarda biriken ve performansı düşüren gereksiz annotative ölçek listelerini temizleyin. Komutu çalıştırın, R (Reset) seçeneğini seçin ve Y (Yes) ile onaylayın.  
• Paketle (ETRANSMIT): Son ve en önemli adım olarak, ETRANSMIT komutunu kullanarak çiziminizi ve tüm bağımlılıklarını (XREF’ler, fontlar, CTB dosyaları vb.) hatasız bir şekilde tek bir ZIP paketinde toplayın.  

Sonuç: Sorunsuz Bir AutoCAD Deneyimi İçin Stratejik Yaklaşımlar

Bu rehberde ele aldığımız 20 yaygın AutoCAD sorunu ve çözümü, önemli bir noktayı vurguluyor: Karşılaştığınız sorunların çoğu, doğru bilgi, planlı bir yaklaşım ve düzenli bakım alışkanlıkları ile kolayca önlenebilir veya çözülebilir. Performans yavaşlıklarından dosya bozulmalarına, komut hatalarından yazdırma sorunlarına kadar her zorluk, genellikle yazılımın temel mantığına aykırı eylemlerin veya ihmal edilmiş bakım rutinlerinin bir sonucudur.

Analizler, reaktif bir “sorun-çözüm” döngüsüne sıkışıp kalmak yerine, proaktif bir zihniyet benimsemenin uzun vadede çok daha verimli olduğunu göstermektedir. PURGE, AUDIT ve OVERKILL gibi komutların düzenli kullanımı, disiplinli katman ve blok yönetimi, ve ETRANSMIT gibi araçların doğru zamanda kullanılması, sorunların daha ortaya çıkmadan engellenmesini sağlayan temel en iyi uygulamalardır.

Aynı zamanda, “Fatal Error” gibi karmaşık görünen hataların, aslında bir hastalık değil, altta yatan başka bir sorunun (bozuk sürücü, kirli dosya, hatalı profil) bir semptomu olduğunu anlamak, kullanıcıyı pasif bir kurbandan aktif bir teşhis uzmanına dönüştürür. Sorunun ne zaman ve hangi koşulda ortaya çıktığını gözlemlemek, çözüm sürecinin en kritik adımıdır.

Sonuç olarak, sorunsuz bir AutoCAD deneyiminin anahtarı programdan çok, onu bilinçli kullanan sizsiniz. Burada paylaşılan stratejileri uygulayarak, komutların ve sistem değişkenlerinin arkasındaki mantığı kavrayarak ve öğrenmeye devam ederek, her seviyeden kullanıcı AutoCAD’in gücünden tam olarak faydalanabilir ve tasarım süreçlerini akıcı bir şekilde yürütebilir. Autodesk’in yayınladığı güncellemeleri ve en iyi uygulamaları takip etmek, bu beceriyi güncel tutmanın en iyi yoludur.  

© 2025, Mimari Proje, Mimari Görselleştirme – ÖZERDEM. Tüm hakları saklıdır.
Tüm içerik ve verilerin yayın hakkı saklıdır. Paylaşım için paylaştığınız içeriğe erişilebilir ve görünür bir bağlantı bulundurulması şarttır.

Bu makaleler tam size göre:

3D Görselleştirme için Minimal Sözlük Gerçek Zamanlı Mimari Görselleştirmenin Dönüştürücü Rolü: Süreç Odaklı Yeni Bir Yaklaşım Mimari Görselleştirmede Gerçekçilik Algısı Nedir? İnşaat Projesi Rehberi: Yasal Süreçler ve Yönetmelikler